“Τι θέλεις από εμένα;” ρώτησε η πολλά βαριά ηρωίδα τον ήρωα την ώρα που αυτός αυτοπροσκλήθηκε στο τραπέζι σ’ εκείνο το παρακμιακό μπαρ στο Βιετνάμ.
“Είμαι ερωτευμένος μαζί σου” αποκρίθηκε ο γαλαζόμορφος άντρας με μηχανική φωνή που δεν πρόδιδε κανένα συναίσθημα αλλά προφανώς υπέκρυπτε το ασίγαστο πάθος.
“Και τι θα γίνει μ’ εμάς;” αναρωτήθηκε εκείνη που σιγά σιγά είχε αρχίσει να λιώνει από το απατηλό ψυχρό παρουσιαστικό του άντρα απέναντί της.
Ο γοητευτικός υπεράνθρωπος ο οποίος αντιλαμβανόταν διαφορετικά το χρόνο, σε σχέση με όλους εμάς τους χρονογραμμικούς, ακούμπησε απαλά το γαλάζιο του χέρι στο τραπέζι, δίπλα στη μπίρα του που δεν είχε αγγίξει ακόμα.
“Θα ζήσουμε δέκα χρόνια ευτυχισμένοι και μετά θα μας συμβεί μία τραγωδία” είπε άτονα σα να παρέθετε απλώς την πιθανότητα να βρέξει κατά 20% σήμερα.
Η ηρωίδα μας φάνηκε να αισθάνεται άβολα. Όχι για το γεγονός πως μέχρι προ ολίγου βρισκόταν σ’ ένα καταγώγι στο Βιετνάμ μόνη της να πίνει και να μεμψιμοιρεί. Όχι για το ότι ένας αλλόκοτος τύπος με μπλε δερματική απόχρωση αυτοπροσκλήθηκε απέναντί της και της είπε χωρίς καλά καλά να τη γνωρίζει πως είναι ερωτευμένος μαζί της, ούτε καν για το γεγονός πως της αποκάλυψε ότι αντιλαμβανόταν διαφορετικά το χρόνο, αλλά γιατί η ιστορία τους θα είχε μόνο δεκαετή διάρκεια και μετά θα τελείωνε με τραγωδία.
“Μα τότε” αναφώνησε λυπημένη, παρακάμπτοντας όλα τ’ άλλα που προφανώς ήταν άκρως φυσιολογικά, “ποιο το νόημα να είμαστε μαζί αφού θα έχουμε τραγικό τέλος;”
“Τεχνικά” απάντησε εκείνος, με το σύνηθες αποστασιοποιημένο του ύφος που θύμιζε λίγο από Terminator, “όλα έχουν τραγικό τέλος”.
Και ναι, κυρίες και κύριοι, αυτή είναι μία ευφάνταστη εισαγωγή για να σας οδηγήσω με ελαφρά πηδηματάκια στο κυρίως θέμα αυτού εδώ του κειμένου που είναι…(ταράμ ταράμ) το τέλος. Όσο για την παραπάνω σκηνή, μπορείτε να την απολαύσετε στο επεισόδιο Νο8 της σειράς Watchmen του HBO. Βέβαια η αλήθεια είναι πως μόλις έκανα ένα huge spoiler γιατί η προαναφερθείσα σκηνή βρίσκεται στο προτελευταίο επεισόδιο αλλά… καλά μη την δείτε. Υπάρχει πάντα το Master Chef για βραδιές τέλειας αποχαύνωσης και νοητικής ραστώνης.
Επαναφορά όμως στο θέμα μας για να μην χάνουμε τον ειρμό. Πάντα λοιπόν με τσιγκλούσε σαν πινέζα στην καρέκλα η έκφραση “ευτυχές τέλος”. Αν το καλοσκεφτεί κανείς διαπνέεται από μία έντονη αντιφατικότητα. Είναι σα να αποφαίνεται ένας γιατρός με την ολοκλήρωση μίας εξέτασης ότι η γυναίκα απέναντί του είναι μία “υγιέστατη ασθενής”. Κάποιος να πει σε αυτόν τον γιατρό να επιστρέψει στα θρανία για να μάθει να χειρίζεται “υγιέστερα” την ελληνική γλώσσα.
Το τέλος δεν είναι ευχάριστο. Ποτέ δεν είναι. Είτε πρόκειται για την εσχατιά κάποιου γεγονότος, υπαρξιακής κατάστασης, είτε (συνήθως στον πληθυντικό) αναφέρεται σε δασμούς και εισφορές κατά κανόνα προς δημόσιους οργανισμούς. “Τέλη κυκλοφορίας” σου λέει ο άλλος. Ποιος άνθρωπος από την αρχή της υπάρξης άκουσε την έκφραση “Τέλη κυκλοφορίας” και αισθάνθηκε μία έντονη ανάγκη να φωνάξει από χαρά; Κανείς εκτός και αν ήταν εκπρόσωπος δημόσιου εισπρακτικού φορέα που λόγω καλής διαγωγής και high peak απόδοσης ήταν ιδιαίτερα πιθανόν να λάβει αύξηση.
Όχι, αγαπητοί αναγνώστες. Το τέλος είναι η εσχατιά των πάντων. Το απόλυτο τέλος είναι ο θάνατος, ενώ το επιμέρους ο μικρός θάνατος όλων όσων μας περιβάλλουν. Και το τέλος δεν είναι ποτέ ευτυχές γιατί ακολουθείται από το άγνωστο, αν όντως ακολουθείται από κάτι και δεν αφήνεται στην αιώνια λησμονιά και την οριστικοποίηση της εντροπίας. Το άγνωστο μας φοβίζει. Όσο και αν προσπαθούμε να το ωραιοποιήσουμε ως σούπερ ευκαιρία για να εξελιχθούμε, που όντως είναι, εξακολουθεί να μας φοβίζει. Έχετε ακούσει ποτέ κανέναν να λέει “Έχασα τη δουλειά μου, με παράτησε η σύντροφός μου, όλα όσα γνώριζα έχουν τελειώσει. Μπροστά μου ανοίγεται το άγνωστο και χαίρομαι απόλυτα για αυτό. Δεν αισθάνομαι καθόλου φόβο, τουναντίον αδημονώ για όλα αυτά τα πιθανώς τρομακτικά που απλώνονται στο σκοτεινό δρόμο που με καρτερεί να τον διαβώ”. Όχι, δεν το έχετε ακούσει ποτέ. Τουλάχιστον σίγουρα όχι τη στιγμή που συμβαίνει. Γιατί όταν έχει παρέλθει ένα εύλογο διάστημα, που έχουμε μπει σ’ αυτό το τρομακτικό μονοπάτι, θα κάνουμε απολογισμό και θα δούμε ότι παρότι ήταν τρομακτική εμπειρία ο θάνατος όλων όσων γνωρίζαμε, παρόλα ταύτα μας έδωσε εφόδια να εξελιχθούμε και να είμαστε πιο δυνατοί. Όλοι θα το αναγνωρίσουμε αυτό, πρώτον γιατί είναι αλήθεια και δεύτερον γιατί ,ακόμα και αν δεν είναι, έχουμε ανάγκη να του δώσουμε αυτού του είδους τη σημαντικότητα για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας. Μέχρι πια να έρθει το τέλος, το ύστατο τέλος.
Αν το σκεφτούμε πιο αναλυτικά το τέλος είναι το πιο σίγουρο γεγονός στη ζωή μας. Ότι και αν ξεκινήσουμε, απ’ όπου και αν αρχίσουμε το τέλος είναι σίγουρο. Η αρχή πάλι όχι. Δεν επιλέξαμε να ξεκινήσουμε τη ζωή μας, τουλάχιστον όχι αυστηρά επιστημονικά γιατί μεταφυσικά δεν μπορώ να μιλήσω με βεβαιότητα. Τη στιγμή όμως που ξεκίνησε είναι βέβαιο ότι θα τελειώσει. Από εκεί κι έπειτα μπορούμε να επιλέξουμε αν θα ξεκινήσουμε ή όχι ορισμένα πράγματα, αλλά κάθε αρχή έχει εμφωλευμένο μέσα της και το τέλος. Μαζί με τη γέννηση έρχεται στη ζωή και ο σπόρος του θανάτου.
Ακόμα και η πιο ωραία αρχή, η πιο όμορφη σχέση, το πιο περιπετειώδες ταξίδι θα έχει τέλος κι αυτό θα είναι πάντα τραγικό. Τραγικό γιατί θα δούμε το θάνατό του ή θα είναι ο δικός μας θάνατος που θα το συμπαρασύρει στη λησμονιά του χρόνου μαζί με τη δική μας εντροπία. Αυτό ακριβώς εννοούσε και ο γαλαζωπός ήρωάς μας όταν έλεγε πως “Τεχνικά όλες οι σχέσεις έχουν τραγικό τέλος”.
Άραγε ποια είναι η απάντηση σ’ όλη αυτή την τραγικότητα που ξεπερνά σε ένταση και τους τρείς μεγάλους τραγικούς της αρχαιότητας; Υπάρχει απάντηση; Χμμ… Λίγες ημέρες πιο πριν “έπεσα επάνω” όλως τυχαίως σ’ ένα video του Eckhart Tolle με τον εύγλωττο τίτλο “Find death before death finds you”. Γνωρίζετε τον Eckhart Tolle; Αν όχι να σας πω εγώ λίγα λόγια. Είναι ένας cool τύπος που υποτίθεται πως υπέφερε αρκετά χρόνια από κατάθλιψη. Τελικά, λόγω της έντονης ψυχικής σύγκρουσης που βίωνε, υπέστη μάλλον κάτι που θα μπορούσα να χαρακτηρίσω ως πνευματική σχάση. Όρος δανεισμένος από την πυρηνική φυσική αλλά απόλυτα ταιριαστός με την περίσταση.
Ο Tolle μετά από αυτή τη σχάση προφανώς αντιλήφθηκε άξαφνα και μονομιάς (κάτι που διακαώς επιθυμούμε πολλοί) το πραγματικό νόημα της ζωής. Έτσι επί έναν ολόκληρο χρόνο αισθανόταν απόλυτα ευτυχισμένος να κάθεται σ’ ένα παγκάκι στο κοντινό παρκάκι του σπιτιού του και να ακούει/παρατηρεί τα πουλιά. Κατόπιν έγραψε μία σειρά από βιβλία, έβγαλε πολλά χρήματα και εμφανίζεται συστηματικά στην Oprah.
Ε λοιπόν, πολύ θα το ήθελα κι εγώ να παρατηρώ επί ένα χρόνο τους γλάρους που κυκλοφορούν στη γειτονιά μας και να μην κάνω τίποτα άλλο αλλά νομίζω πως αυτό δε θα γινόταν ανεμπόδιστα. Κάποιος θα έπρεπε να πληρώνει το ενοίκιό μου, οι λογαριασμοί μου θα συσσωρεύονταν επικίνδυνα και ποιος θα φρόντιζε τη σκυλίτσα μου αν εγώ από το πρωί μέχρι το βράδυ την έβρισκα με bird watching? Who was going to watch over the watcher-me?
Αυτό βέβαια δε μειώνει το επίτευγμα του κου Tolle. Καθείς φτάνει στην αυτοπραγμάτωση με το δικό του τρόπο, αλλά προφανώς βοηθά να σου έχουν πληρωμένα και τα έξοδά σου για να μη διακόπτονται τα διαλογιστικά “ομ” με ασήμαντες έγνοιες του τύπου “Ουπς, μου κόψανε το ρεύμα γιατί έχω να πληρώσω το λογαριασμό εδώ κι έξι μήνες”. Αλλά μισό λεπτό… Που ήμουν κι έχω τόσο ξεστρατίσει;
Α! Το βίντεο με τον τίτλο “Find death before death finds you”. Τελικά δεν το είδα. Δεν πρόλαβα αλλά δεν έχει σημασία. Αυτό που ήθελα να σας πω, για να προλάβω την απογοητευσή σας μετά τη μακροσκελή μου αναφορά στον Tolle. είναι πως ο τίτλος και μόνο μου κάνει νόημα. Τρομερό νόημα και νομίζω πως θα μπορούσε να κάνει και σε εσάς.
Στο βιβλίο “The subtle art of not giving a fuck”, το οποίο έχω όντως διαβάσει και δεν απέμεινα μόνο στον τίτλο, ο ήρωας και συγγραφέας κάνει μία επίσκεψη ζωής στο Ακρωτήρι Καλής Ελπίδας που βρίσκεται στη Νότια Αφρική και είναι από τα νοτιότερα σημεία της αλλά όχι η νοτιότερη εσχατιά. Αυτό είναι λάθος, το λέει και η απόλυτα ενημερωμένη Wikipedia. Εκεί λοιπόν ο ήρωας/συγγραφέας κάθισε άκρη άκρη στο γκρεμό για να θυμίσει στον εαυτό του πως είναι θνητός και ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χάσει την ισορροπία του και να καταντήσει μία διαστρεβλωμένη άψυχη σάρκινη φιγούρα αρκετές εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω.
Well, αυτό εγώ δεν πρόκειται να το κάνω και βασικά δεν το συνιστώ. Ο ήρωας/συγγραφέας επίσης αφού ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και έκανε σεξ με πάρα πολλές γυναίκες μετά αποφάσισε να παντρευτεί και να γράφει βιβλία. Ούτε αυτό με εκφράζει. Εννοώ το σεξ με πάρα πολλές γυναίκες. Προτιμώ τους άντρες.
Όμως όσο και αν ταξιδέψεις, όσα red bull και αν καταναλώσεις, ο θάνατος θα έρθει αργά ή γρήγορα και για εσένα, μικρέ ταξιδευτή με τους άφθονους σεξουαλικούς παρτενέρ. Και πριν τον οριστικό θα έρθουν άλλοι μικρότεροι θάνατοι. Θάνατοι σχέσεων, επαγγελματικοί θάνατοι κ.ο.κ. Το γεγονός και μόνο του τέλους και ιδίως του οριστικού τέλους είναι μία θαυμάσια ευκαιρία για να ζήσουμε στο εδώ και τώρα. Όχι, δεν εννοώ να τα παρατήσουμε όλα και να τη βγάζουμε στα πάρκα χαζεύοντας τις πάπιες. Τουλάχιστον, όχι μόνο αυτό.
Έχουμε την τάση να ξεχνάμε πως ο χρόνος μας είναι πεπερασμένος, βιώνουμε την καθημερινότητά μας σα να πρόκειται να ζήσουμε για πάντα. Αν απλά υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πως το αύριο είναι αβέβαιο και το τέλος βέβαιο, είναι πολύ πιθανό να αλλάξουμε προτεραιότητες, να αρχίσουμε να ξεφορτωνόμαστε τα άχρηστα σκουπίδια της ζωής μας. Seriously πόσο χρήσιμες μπορεί να είναι δέκα selfies την ημέρα ή το ατελείωτο σκρολάρισμα στο Instagram όταν μπορούμε να βγούμε μία ηλιόλουστη βόλτα και να απολαύσουμε τον εξωτερικό κόσμο με άλλα μάτια; Πόσο απαραίτητη είναι μία smart tv όταν με το ίδιο ποσό μπορούμε να αγοράσουμε ένα ποδήλατο και να απολαμβάνουμε τον αέρα καθώς έρχεται κόντρα και μας ανακατεύει με θαυμαστό τρόπο τα μαλλιά; Πόσο σημαντικό μπορεί να είναι το συνολάκι που βάλαμε στο μάτι όταν με αυτά τα χρήματα μπορούμε να αγοράσουμε τα πρώτα πραγματάκια για το σκυλάκι που θα υιοθετήσουμε; Και πιστέψτε με η ζωή με έναν σκύλο αξίζει όσο χίλια φορέματα και παραπάνω. Βασικά η αξία της είναι απροσμέτρητη.
Και με αυτά τα τελευταία hints for successful living/leaving without charge σας αφήνω μ’ έναν προαιώνιο υπαρξιακό ερώτημα/food for thought: “Η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα;” Σκεφτείτε το και αν δε βρίσκετε την απάντηση να ξέρετε πως τη δίνει ο γαλάζιος ήρωας στο τελευταίο επεισόδιο του Watchmen. Cheers!